ABC pierwszej pomocy

Pomimo zachowania środków ostrożności może się zdarzyć, że Twoje szczenię., ale również i dorosły pies wiedziony chęcią poznania, oddali się zbytnio i popadnie w tarapaty. Ponieważ wypadek może zdarzyć się zawsze, przygotuj się jak najlepiej, zapoznając się z zasadami udzielania pierwszej pomocy.

Udar słoneczny
Przypadki udaru słonecznego zdarzają się najczęściej wtedy, gdy pies zostaje zamknięty w samochodzie w czasie gorących dni. Objawy udaru słonecznego to: ziajanie, przyspieszony puls, bardzo silny ślinotok, zaczerwienione oczy i dziąsła, podwyższona temperatura oraz, w przypadkach ekstremalnych, wymioty. Jeśli stwierdzimy wyraźne symptomy udaru słonecznego u psa, musimy doprowadzić jak najszybciej do oziębienia jego organizmu. Istotne by zdążyć zanim pies straci przytomność. Zwierzę należy umieścić w chłodnej kąpieli, ewentualnie polewać wężem ogrodowym. Jeśli zabiegi nie dadzą rezultatu konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii.
1. Po otwarciu samochodu należy szybko przenieść psa w zacienione miejsce na świeżym powietrzu
      

2. Przyłożyć zimne kompresy na kończyny psa, a u dużych ras można lać zimną wodę na łapy. W tym samym czasie można zadzwonić do weterynarza aby podał zastrzyk obniżający temperaturę ciała
             

Zatrucia
Większość przypadków zatruć u psów zdarza się z powodu niedostatecznego zabezpieczenia przed nim środków ochrony roślin, środków odkażajšcych, trutek na gryzonie lub leków przeznaczonych dla ludzi.
Jeśli ustalisz, że Twój pies uległ zatruciu, należy jak najszybciej zawieźć go do lekarza weterynarii zabierając ze sobą przypuszczalną truciznę. Lekarz weterynarii szybciej dobierze właściwą odtrutkę, wiedząc dokładnie co było przyczyną zatrucia. Jeśli istnieje podejrzenie zatrucia (powtarzające się wymioty są jednym z symptomów) należy bezzwłocznie zawieźć psa do lekarza. Wywołanie wymiotów u psa ma sens tylko wtedy, gdy nastąpi natychmiast po połknięciu trutki. Aby spowodować u psa wymioty należy zmusić go do wypicia wody utlenionej lub specjalnego syropu. W przypadku trucizn żrących nigdy nie wolno wywoływać wymiotów. Jeśli nie masz w tej sprawie pewności zadzwoń do lekarza weterynarii.
Najczęściej spotykane zatrucia: Trucizna/wystepowanie/Objawy
- Warfaina - Trutka dla gryzoni lub zatrute gryzonie - Obfite krwotoki ze wszystkich otworów ciała
- Ołów - Stara, łuszcząca się farba - Ostre wymioty i biegunka
- Peraquat - Środki chwastobójcze - Zapaść i utrudnione oddychanie
- Metaldehyd - Środki owadobójcze - Ostra nadwrażliwość na bodźce
Utonięcie
Większość psów pływa bardzo chętnie, a przedstawiciele wielu ras są doskonałymi pływakami. Ale nawet najlepsi z nich zmęczą się, próbując wydostać się z basenu lub walcząc z silnym prądem. Często zdarza się, że szczenię wpada do sadzawki i nie potrafi się z niej wydostać. Jeśli znajdziesz swojego małego przyjaciela nieprzytomnego w wodzie, musisz go stamtąd natychmiast wyciągnąć, po czym trzymać za tylne nogi wiszącego głową w dół, tak aby oczyścić płuca z wody. Następnie należy położyć psa na boku oraz wyciągnąć mu język z pyska, aby mógł swobodnie oddychać. Uciskaj dość mocno i rytmicznie okolice serca (serce znajduje się pod żebrami), aż pies zacznie sam oddychać. Uważaj by nie połamać mu żeber. Można również zastosować oddychanie usta-nos. Odchyl głowę psa do tyłu i trzymając rękami jego zamknięty pysk wdmuchuj ustami powietrze do jego nosa.
Wypadki drogowe
Potrącony przez samochód pies znajduje się w szoku. Prawdopodobnie doznał obrażeń zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. Przygotowując zwierzę do transportu załóż mu przede wszystkim opaskę na pysk. Będący w szoku, obolały pies może ugryźć przy najdelikatniejszej nawet próbie przeniesienia go. Jeżeli pies krwawi z ran należy założyć mu opaski uciskowe tamujące krwawienie. Zranione kończyny powinny zostać unieruchomione w łupkach tak, aby były chronione w czasie transportu. Po wstępnym opatrzeniu psa na miejscu wypadku należy zawieźć go do lekarza weterynarii, unikając wstrząsów w czasie transportu. Koc, kurtka lub pokrowiec zdjęty z siedzenia samochodu, trzymane przez dwie osoby za rogi, spełnią doskonale rolę prowizorycznych noszy, niezbędnych do przeniesienia psa. Ze zranionym zwierzęciem postępuj delikatnie lecz stanowczo, ponieważ próba ucieczki może jeszcze pogorszyć jego stan. Jeśli pies jest przytomny przemawiaj do niego uspokajająco.
Weź pasek materiału, bandaż, sznurek lub cokolwiek mogącego pełnić tą rolą. Opleć nim pysk psa przeplatając końce na grzbiecie nosa.
Następnie zawiąż węzeł pod brodą psa.
Końce opaski przesuń pod uszami psa i zawiąż jeszcze jeden węzeł na karku.

Użądlenia
Zwierzęta użądlone przez osy i pszczoły wykazują silny niepokój, reagują szybko opuchlizną. Niekiedy, przy nadwrażliwości, lub jeśli użądlenie ma charakter masowy, może dojść do zapaści, a nawet śmierci. W przypadku użądlenia trzeba błyskawicznie zlokalizować miejsca ukąszeń i usunąć żądła. Zbiorniczek z jadem zwykle wyrywany jest (w przypadku pszczoły) razem z żądłem. Wówczas tkwiące w ciele ofiary żądło, choć już odłączone od ciała owada, jeszcze przez długi czas wtłacza jad z rytmicznie kurczącego się woreczka jadowego. Po usunięciu żądła, by ulżyć cierpieniu zwierzęcia, warto zrobić na opuchnięte miejsca okłady z sody oczyszczonej. Zalecana proporcja to płaska łyżeczka sody na szklankę wody. W przypadku masowych użądleń lub użądleń w szczególnie niebezpieczne miejsca, np. wewnątrz jamy ustnej, należy natychmiast szukać pomocy lekarza.

Ukąsznia żmiji
W przypadku pokąsania psa przez żmiję trzeba jak najszybciej założyć opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia. Jeśli to możliwe, miejsce ukąszenia obkładamy lodem lub zimnymi okładami. Natychmiast należy zgłosić się do lekarza weterynarii, który poda surowicę, leki wspomagające i opatrzy miejsce pokąsania

Poparzenia
Letnie wieczorne ogniska, czy przygotowywanie potraw na grillu to także niebezpieczne sytuacje dla naszego psa. Zdarza się, że rozbawiony pies, szczególnie gdy ma czworonożnego towarzysza, wbiega wprost do ogniska, lub przewraca na siebie rozgrzany grill z gorącymi węglami.
Najważniejszą czynnością jest zahamowanie czynnika termicznego. Jeżeli pies wpadł do ogniska i pali się na nim sierść, należy za wszelką cenę zdusić ogień, narzucając na psa koc, który przecież zawsze znajdzie się przy ognisku. Poparzone miejsca trzeba natychmiast przemyć i ochłodzić zimną wodą. Jeśli to możliwe, obłożyć oparzenia lodem, a następnie na poparzony naskórek nanieść tłustą maść, choćby wazelinę.
W przypadku poważnego uszkodzenia termicznego konieczna będzie pomoc lekarza weterynarii, gdyż istnieje konieczność opanowania szoku. W przypadkach ciężkich poparzeń może nawet zajść potrzeba interwencji chirurgicznej.

1. Psy zwłaszcza szczenięta łatwo mogą ulec oparzeniu przez ogień lub gorącą zawartość garnka. Zawsze należy odsunąć garnek od krawędzi kuchenki i nie pozwolić psu zbliżać się do ognia
                                  

2.
. W razie oparzenia delikatnie nałożyć opatrunek z zimną wodą na oparzone miejsce, unikając urażenia psa , który może wtedy ugryźć

                              

3. Wystrzyc sierść w oparzonym miejscu nie powodując podrażnienia

Rany i skaleczenia
U psów najczęściej dochodzi do skaleczenia opuszek palcowych w wyniku czego występuje silne krwawienie. Skaleczenia łap bardzo często są następstwem kopania w ziemi, bądź nadepnięcia np. na potłuczone szkło.
Ranę staramy się szybko oczyścić i przemyć środkami dezynfekującymi. Następnie wkładamy niewielkie gaziki pomiędzy palce i bandażujemy. Zaznaczyć jednak trzeba, że takie postępowanie może mieć miejsce tylko w przypadku niewielkich i powierzchownych ran. W razie większego lub głębokiego skaleczenia będziemy musieli skorzystać z pomocy lekarza, gdyż konieczne będzie zszycie rany, czy założenia sączka. Jeśli rana jest mała, płytka i niezbyt krwawi, to wykonany samodzielnie opatrunek zabezpieczamy dodatkowo przez założenie skarpety.
Inaczej jest w przypadku skaleczeń, powstałych np. na skutek pogryzienia przez psa. Musimy przede wszystkim zlokalizować miejsce skaleczenia. Szukamy więc miejsc, gdzie sierść jest posklejana i właśnie na nie zwracamy uwagę. Wokół rany wycinamy zakrwawione posklejane włosy. Uszkodzone miejsce dezynfekujemy łagodnym środkiem (rivanol, woda utleniona). Podobnie jak poprzednio, także i w tym przypadku o dalszym postępowaniu decyduje rozległość i głębokość rany.
Bandażowanie kończyny
1. Założyć czysty opatrunek na ranę
2. Uważać aby nie usunąć wytworzonych skrzepów krwi
3. Równomiernie nakładać opatrunek na zranioną powierzchnię
4. Zabandażować kończynę nie powodując zbyt silnego ucisku
                                  

Krwotok
                                             

1. Odnaleźć miejsce krwawienia
2. Przyłożyć kompres z zimnej wody na ranę
                             

3. Założyć opatrunek uciskowy rozkładając ucisk bandaża tak, aby nie spowodował zahamowania dopływu krwi do kończyn

Ciało obce w nosie/oku
Dość rzadko zdarzają się przypadki utkwienia ciała obcego w nosie psa. Dotyczy to zwykle młodych i ciekawskich psów, które na spacerach zachowują się jak odkurzacze. Jeśli ciało obce tkwi w nosie, staramy się je uchwycić i delikatnie obracając wyciągnąć. Jeśli tkwi głębiej, musi to zrobić lekarz. Również w przypadku ciała obcego wbitego w gałkę oczną, np. odrobiny szkła, opiłków metalu, trzeba natychmiast szukać fachowej pomocy lekarskiej. W przeważającej ilości przypadków ciała obce w oku psa to paprochy, piasek, kawałki kory itp. Chcąc pomóc psu, trzeba w pierwszej kolejności zadbać o to, by nie ocierał sobie oczu łapami. Najlepiej poprosić kogoś o pomoc w przytrzymaniu psa. Następnie otwieramy mu oko, przytrzymując powieki palcem wskazującym i kciukiem, i po odszukaniu ciała obcego staramy się je wypłukać. Najlepiej zrobić to łagodnym okulistycznym roztworem kwasu bornego. Jeśli go nie mamy, można użyć zimnej słabej herbaty. Otwarte oko psa przemywamy gazikiem nasączonym roztworem przemywającym. Nie wolno do tego celu używać waty, aby w oku nie pozostały drobne włókienka, które drażniłyby gałkę oczną. Po przemyciu dobrze jest wpuścić na powierzchnię oka jedną lub dwie krople parafiny leczniczej, co wydatnie zmniejszy uczucie dyskomfortu u psa.
Bezpieczne podróżowanie
Często spotykamy na naszych drogach jadący samochód z otwartą tylną szybą i wychyloną głową psa. Zadziwiająca jest lekkomyślność i krótkowzroczność opiekunów. Pęd powietrza wraz z kurzem, piaskiem, żwirem, to prawie całkowita pewność, że będziemy mieli chorego psa. Jeśli nawet nie zdarzą się ciała obce w oku, nosie, uchu, nawet w jamie ustnej, to pewne jest przeziębienie i wszelkie z tym związane konsekwencje. Zwrócenie uwagi kierowcy, który jest zazwyczaj właścicielem psa, spotyka z ignorancją, a niekiedy arogancją. A może by tak sam spróbował? Ciekawe, czy wytrzymałby, choć przez piętnaście minut, z głową wystawioną za okno w samochodzie, jadącym z prędkością 90 km/ godz. Może i tak, ale z jakimi następstwami? Nagminne jest również wożenie (szczególnie psów małych ras) na kolanach kierującego. To bardzo niebezpieczne! Przy próbie hamowania pies spada pod nogi i pedały samochodu. W przypadku ponowienia prób hamowania, okazuje się to niemożliwe, bo pod nogami mamy czworonoga.

Opracowane na podstawie książki "Psy i szczenięta" - Andrew Edney